Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường ngày càng nghiêm trọng, việc bảo vệ và phát triển rừng đã trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của các quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, để góp phần thực hiện tốt công tác bảo vệ rừng, bù đắp chi phí quản lý bảo vệ rừng cho các chủ rừng, từ năm 2011, Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện thu phí dịch vụ môi trường rừng. Mục tiêu của chính sách này là giảm gánh nặng ngân sách nhà nước, đồng thời tạo ra nguồn tài chính ổn định nhằm bảo vệ và phát triển rừng hiệu quả hơn. Tỉnh Lào Cai, với diện tích rừng lớn và hệ sinh thái đa dạng đã triển khai nhiều biện pháp để thực hiện hiệu quả chính sách này. Theo báo cáo năm 2024, toàn tỉnh có 65 hợp đồng chi trả dịch vụ môi trường rừng được ký kết, trong đó có 50 hợp đồng từ các đơn vị sản xuất thủy điện, 03 đơn vị nước sạch và 12 cơ sở sản xuất công nghiệp có sử dụng nước sạch. 

Để thực hiện đúng chính sách của Trung ương và đúng quy định tại Quyết định số 02/2025/QĐ-UBND ngày 20/1/2025 của Ủy ban nhân dân tỉnh về Quy định mức chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí và cơ sở nuôi trồng thủy sản; các nội dung chi khác của chi không thường xuyên từ nguồn dịch vụ môi trường rừng tại Quỹ bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Lào Cai” đặc biệt là đối với các cơ sở nuôi trồng thủy sản. Ngày 26/02/2025, Quỹ bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Lào Cai đã thành lập đoàn tuyên truyền, rà soát các cơ sở nuôi trồng thủy sản thuộc đối tượng chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh. 

Căn cứ vào kết quả rà soát hồ sơ, đoàn công tác thực hiện tuyên truyền đến 07 doanh nghiệp, Hợp tác xã trên 07 huyện, thị xã, đảm bảo các cơ sở nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai hiểu rõ và thực hiện đúng các quy định về chi trả tiền DVMTR, tổ công tác thực hiện tuyên truyền Nghị định 156/2018/NĐ-CP ngày 16/11/2018 và Nghị định 91/2024/NĐ-CP ngày 18/7/2024 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp; Quyết định số 05/2025/QĐ-UBND ngày 20/01/2025 quy định cụ thể về thời gian và mức chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng đối với các cơ sở nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh. Theo đó, thời gian chi trả bắt đầu từ ngày 30/01/2025 và mức chi trả được áp dụng là 1% tổng doanh thu thực hiện trong kỳ. Công tác này nhằm đảm bảo các doanh nghiệp thuộc đối tượng chi trả dịch vụ môi trường rừng hiểu đúng, hiểu rõ chính sách và nâng cao nhận thức về sử dụng nguồn lợi nước sạch do hệ sinh thái rừng cung cấp.

Công tác rà soát và xác định các cơ sở nuôi trồng thủy sản nhằm xác định chính xác các cơ sở nuôi trồng thủy sản thuộc diện phải chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng, đồng thời kiểm tra việc thực hiện các quy định về kê khai, phương thức và thời hạn chi trả. Sau khi rà soát và xác định các cơ sở nuôi trồng thủy sản, công tác ký kết hợp đồng ủy thác được triển khai. Hợp đồng ủy thác là văn bản pháp lý quan trọng, quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia. Theo quy định, các cơ sở nuôi trồng thủy sản phải ký kết hợp đồng với Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Lào Cai. Trường hợp không kê khai tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng hoặc không chi trả hoặc chi trả không đầy đủ, các cơ sở nuôi trồng thủy sản sẽ bị xử phạt hành chính từ 1 triệu đến 50 triệu đồng. Điều này nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và thúc đẩy việc thực hiện đúng các quy định về chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng.

Về phía các Doanh nghiệp, Hợp tác xã sau khi tiếp nhận thông tin tuyên truyền, hều hết đều nhận thức rõ được vai trò, trách nhiệm của mình trong thực hiện nhiệm vụ chi trả phí dịch vụ môi trường rừng, đồng thời mong muốn chính quyền địa phương, các sở ngành thực hiện các chính sách đồng bộ hơn trong công tác bảo vệ nguồn nước nhằm giảm thiểu rủi ro trong nuôi trồng thủy sản.

Công tác tuyên truyền và rà soát xác định các cơ sở nuôi trồng thủy sản thuộc đối tượng chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh Lào Cai được thực hiện nhằm thực hiện hiệu quả chính sách bảo vệ và phát triển rừng. Việc triển khai đồng bộ các biện pháp từ tuyên truyền, rà soát, đến ký kết hợp đồng ủy thác đã góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cơ sở nuôi trồng thủy sản trong việc thực hiện nghĩa vụ chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng. Những quyết tâm, nỗ lực của chính quyền cùng sự hợp tác tích cực của các cơ sở nuôi trồng thủy sản, tỉnh Lào Cai đang từng bước thực hiện hiệu quả chính sách bảo vệ môi trường, góp phần phát triển bền vững kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.